Gravlax (lub w szw. gravad lax, dun. gravad laks, norw. gravlaks, fin. graavilohi, est. graavilõhe, isl. graflax) – tradycyjne dla kuchni skandynawskich danie przyrządzane z surowego łososia peklowanego w soli z dodatkiem cukru i koperku.
Podawane jest najczęściej jako przekąska, krojony na plastry, z ziemniakami lub na chlebie, w towarzystwie specjalnego sosu hovmästarsås (gravlaxsås). Nazwa dania (dosłownie pogrzebany łosoś) wywodzi się ze średniowiecza, kiedy to rybacy solili łososie i zakopywali w piasku, w miejscu napływania fal morskich, by lekko sfermentowały. Obecnie nie stosuje się już fermentacji w procesie produkcyjnym. Ryby przyrządza się w marynacie w ciągu kilku dni. Niekiedy jako gravlax oferuje się ryby wędzone, co jest nadużyciem nazwy.
Składniki: 1 filet łososia ok. 1kg (robiłem większe i też wychodziły) 3 łyżki płaskie soli (najlepsza morska, zwykła ma gorzki posmak) jeśli mamy więcej ryby to 4 łyżki 3 łyżki płaskie białego cukru, jeśli mamy więcej ryby to 4 łyżki generalnie ważna jest proporcja: 1 część soli i 1 część cukru 3 łyżeczki musztardy angielskiej (najlepsza), kiedyś dałem diżońską i też wyszedł 2 łyżki ginu (zawsze daję więcej ok. 4, bo się ciężko na łyżkę nalewa, a co tam święta) 1 pęczek albo 2 koperku grubo pokrojonego (duża garść)
Sposób przygotowania:
Kładziemy filet łososia skórą do dołu w szerokim, płytkim naczyniu
W misce lub wygodnym naczyniu mieszamy sól, cukier, musztardę i gin do uzyskania żółtej, jednolitej masy.
Rozprowadzamy uzyskaną masę równomiernie na całej powierzchni ryby (na mięsie, skóry nie smarujemy).
Posypujemy posmarowaną rybę koperkiem z obu stron.
Rybę kładziemy do naczynia skórą do góry. Jeśli nie mamy wystarczająco dużego naczynia, to możemy podzielić rybę i złożyć razem tak, aby skóra była na zewnątrz.
Następnie przykrywamy rybę folią spożywczą. Jeśli naczynie nie jest szerokie, to przykrywamy naczynie jednym paskiem (naciągamy), a potem układamy już drugi luzem. Chodzi o to, aby rybę przykryć szczelnie.
Dociskamy rybę przez folię (może to być keksówka dociążona puszką brzoskwiń lub czymś podobnym).
Tak przygotowaną rybę wstawiamy na 2 - 3 dni do lodówki.
Po 2 - 3 dniach wyjmujemy rybę z lodówki i naczynia, usuwamy marynatę ręką (nie spłukujemy wodą!).
Sposób podania:
Kładziemy rybę na desce do krojenia skórą do dołu (dobrze jest położyć jakąś gazetę, a na to folię spożywczą).
